Ο άνθρωπος είναι ένα ον ενεργό, που κατασκευάζει νοήματα για τις εμπειρίες της ζωής του. Γι' αυτό τον λόγο, μετά από μία απώλεια, ο άνθρωπος πρέπει να προβεί σε ανακατασκευή των ίδιων του των νοημάτων. Η σχέση με τον άνθρωπο που πέθανε, μετατρέπεται από φυσική, σε συμβολική σχέση και ο άνθρωπος έρχεται αντιμέτωπος με μία σειρά προκλήσεων που πρέπει να αντιμετωπίσει.
Δεν περνούν όλοι οι άνθρωποι από τις φάσεις ή τα στάδια που προτείνουν άλλες θεωρίες, ή τουλάχιστον, δεν τις περνούν με συγκεκριμένη σειρά. Εδώ δίνεται μεγάλη σημασία στην μοναδικότητα του κάθε ανθρώπου. Επίσης, δίνεται μεγάλη βάση στις αντιδράσεις των υπόλοιπων ατόμων και στο περιβάλλον του ανθρώπου, σε αντίθεση με άλλες θεωρίες που εξετάζουν το πένθος ατομικά.
Στάδια Πένθους σε μία οικογένεια: δεν υπάρχει συγκεκριμένη χρονολογική σειρά.
1. Από κοινού αναγνώριση της πραγματικότητας του θανάτου.
2. Από κοινού εμπειρία του πόνου του πένθους.
3. Αναδιοργάνωση του οικογενειακού συστήματος.
4. Επανεπένδυση σε άλλες σχέσεις και στόχους ζωής.
Ωστόσο, υπάρχουν οικογένειες που δεν μπορούν να βιώσουν κανένα από τα παραπάνω στάδια και παρουσιάζουν δυσλειτουργικές συμπεριφορές όπως:
1. Πάγωμα του χρόνου.
2. Άκαμπτες σχέσεις.
3. Κατασκευή μύθων.
Μεταβλητές που επηρεάζουν τη διαδικασία του πένθους σε μία οικογένεια:
1. Χαρακτηριστικά του οικογενειακού συστήματος.
2. Τρόπος και χρόνος του θανάτου.
3. Ασαφείς απώλειες.
4. Μη αναγνωρισμένες ή στιγματισμένες απώλειες.
5. Ρόλος και λειτουργία του ανθρώπου που πέθανε.
6. Επίπεδο διαφοροποίησης.
7. Οικογενειακό ιστορικό άλλων θανάτων.
8. Φύση του δεσμού.
9. Φάση του οικογενειακού κύκλου ζωής.
10. Κουλτούρα και πεποιθήσεις γύρω από τον θάνατο.
11. Δευτερεύοντα συμφέροντα.
12. Το φύλο του ανθρώπου που πέθανε.
Το πένθος, παραδοσιακά, προσεγγίζεται ως μία διαδικασία που οδηγεί σε ένα κλείσιμο. Ωστόσο, το κλείσιμο δεν είναι δυνατό σε κάθε απώλεια, άρα πρόκειται για έναν μύθο.
Εδώ πρέπει να γίνει ξεκάθαρο ότι δεν είναι όλες οι διαδικασίες πένθους περίπλοκες και είναι απόλυτα φυσιολογικό για ένα άτομο, ή μία οικογένεια, να χρειάζονται χρόνο για να ολοκληρώσουν τη διαδικασία. Επίσης, δεν χρειάζονται όλα τα άτομα, ή οι οικογένειες που πενθούν, βοήθεια.
Η αποδοχή του θανάτου δεν σημαίνει ότι τα άτομα, ή οι οικογένειες, καταλήγουν να είναι ικανοποιημένα από την κατάσταση, αλλά ότι έχουν αντιληφθεί την απώλεια και μπορούν να συνεχίσουν τη ζωή τους.
Κλείνοντας, όταν δουλεύουμε με το οικογενειακό πένθος, ή γενικά το πένθος, είναι βαρύνουσας σημασίας να έχουμε ενημερώτητα για τα χαρακτηριστικά και τη δομή των σχέσεων, καθώς αν θεωρούμε ότι κάθε πένθος αντιμετωπίζεται με τον ίδιο τρόπο, πιθανότατα θα αποτύχουμε να βοηθήσουμε.
Πηγή και περαιτέρω πληροφορίες: https://www.studocu.com/en-us/document/the-graduate-center-cuny/moral-psychology/grief-and-systemic-family-therapy/12605265
Γιάννης Καραμούζης, Σχολικός Ψυχολόγος , Συστημικός Ψυχοθεραπευτής
Comments